انواع سبک گچ‌بری
انواع سبک گچ‌بری
سال‌ها پیش گچ‌بری یکی از تزیینات داخلی شیک در منازل مسکونی محسوب می‌شد. در سال‌های اخیر نیز با شناخته شدن سبک کلاسیک و طرح‌های جدیدی که در دکوراسیون داخلی عرضه شد دوباره بازار گچ‌بری رونق یافت و در پروژه‌های لوکس ساختمانی از آن استفاده می‌شود.
قبل از خواندن نوشته توصیه می‌شود نوشته‌های زیر را نیز مطالعه کنید:
انواع سبک گچ‌بری
سبک‌های گچ‌بری
گچ‌بری‌ها در دو سبک سنتی و مدرن انجام می‌شوند. گچ‌بری سنتی در واقع همان گچ‌بری است که در خانه‌های قدیمی مورد استفاده قرار می‌گرفت و زینت‌بخش آن نوع سبک زندگی بود. در این گچ‌بری‌ها، طرح‌هایی بسیار ظریف به چشم می‌خورد و در اجرای سقف‌ها از گچ‌بری‌های شلوغ استفاده می‌شد. پس از اتمام گچ‌بری، گل و برگ‌های آنها رنگ‌آمیزی می‌شدند. این سبک گچ‌بری به گونه‌ای اجرا می‌شد که برای بیننده تداعی‌کننده باغ‌ها و بهشت بوده و به همین منظور از طرح گل‌ها و پرندگان استفاده می‌شد.
استفاده از رنگ‌ها در این نوع سبک گچ‌بری دارای ویژگی خاصی بود و طرفداران بسیاری را مجذوب خود می‌کرد. شاید تصور آن برای شما امکان‌پذیر نیست، ولی در رنگ‌آمیزی این نوع گچ‌بری‌ها از رنگ‌هایی همچون قرمز، سبز و طلایی برای جلوه دادن به گچ‌بری استفاده می‌کردند. گچ‌بری سنتی در ایران خود دارای سبک‌های زیرمجموعه‌ای است که ما در این نوشته آنها را به طور اختصار معرفی خواهیم کرد.
البته به این نکته توجه داشته باشید که استفاده از گچ‌بری در تمام نقاط جهان به عنوان یک هنر اشرافی شناخته شده است و به همین دلیل است که در خانه‌های ثروتمندان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. اما در ایران و در مکان‌های مذهبی، به دلیل احترام خاص مردم به این فضاها، بسیاری از نمونه‌های ممتاز گچ‌بری سنتی ایرانی در مسجدها و اماکن مذهبی صورت گرفته است.
در ادامه سبک‌های گچ‌بری سنتی ایرانی را برای شما سروران عزیز معرفی خواهیم کرد پس با ما همراه شوید:
گچ‌بری معرق
نمونه‌ی انجام شده این نوع گچ‌بری را می‌توان در مشهد، اردهال کاشان و محراب مسجد میدان ساوه پیدا کرد. روش اجرای این نوع گچ‌بری مانند کاشی‌کاری معرق است. در ابتدا ملات گچ رنگی را قبل از آنکه سفت شود، به شکل دلخواه قطعه‌قطعه کرده و این قطعات بریده شده را در کنار هم قرار می‌دهند. سپس ملات گچ را آماده کرده و در پشت آن می‌ریزند تا تمام زمینه‌ی کار یکنواخت شود و در آخر تکه‌ی کامل شده و بدون نقص را با دوغ آب در محل قرار می‌دهند.
گچ‌بری لایه ای
در این نوع گچ‌بری، روش کار به این گونه است که لایه‌ی گچ کشته را در محلی که قبلاً با گچ زیرسازی شده است، می‌کشند و لایه‌های بعدی را با همین روش اجرا می‌کنند. این روش نوعی از گچ‌بری تراش است و اغلب در گچ‌بری رنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگامی که بخواهند به چند رنگ مختلف دست یابند، از آن استفاده می‌کنند. در این نوع گچ‌بری، هر لایه دارای رنگ خاصی است که بعد از اتمام گچ‌بری با ابزارهای مخصوص شروع به درآوردن طرح‌ها با رنگ‌های مختلف می‌کنند. در این سبک از گچ‌بری نباید ضخامت هر لایه بیشتر از ۱ تا ۲ میلی‌متر شود؛ زیرا اگر ضخامت بیشتر شد، لایه‌ی گچ ترک خواهد خورد.
گچ‌بری تخمه کن
در تخمه‌درآوری ماده‌ی اصلی و مهم بکارگیری گچ سفید و نرم است. روش آن به این گونه است که ابتدا گچ غربال می‌شود و هنگامی که به درجه‌ای از نرمی مناسب رسید، با آب مخلوط می‌شود تا یک خمیر نرم و یکدست به وجود آید. سپس آن را روی دیوار مالیده تا صاف و یکدست شود.
نکاتی درباره گچ‌بری تخمه
نقوش آبرنگی که بر روی گچ انجام می‌شود، با گذشت زمان شفافیت خود را از دست داده و فرسوده می‌شوند. همچنین مواد رنگی به مرور زمان چسبندگی خود را از دست داده و دچار ریزش یا از بین رفتن خواهند شد؛ اما در این نوع گچ‌بری، به دلیل اینکه گچ و رنگ با یکدیگر مخلوط شده و در عمق یکدیگر فرو می‌روند، شاهد این نوع علایم نیستیم. همچنین هنگام مرمت این نوع گچ‌بری نیز کار با اصول بیشتری صورت می‌پذیرد. در اجرای این نوع گچ‌بری سایه روشن به چشم نمی‌خورد؛ در حالی که در نقوش دیگر روی گچ سایه‌پردازی انجام می‌شود. یکی از عوامل مخرب و ناسازگار با گچ رطوبت است؛ بنابراین انتخاب فضای مورد نظر برای انجام عملیات گچ‌بری اهمیت بسیار زیادی دارد.
گچ‌بری لکه یا کلوخی
این نوع گچکاری از قرن سیزدهم به دلیل نفوذ هنر مغرب زمین به ایران تحمیل شد و نمونه‌های اجرای آن را می‌توان در کاخ‌هایی که در این دوره بنا شده‌اند مشاهده کرد. در این نوع سبک، گچ‌بری به نحو زننده‌ای برجستگی زیاد داشت و به همین دلیل به آن “گچی کلوخی” گفته‌اند.
گچ‌بری هشته
سابقه‌ی این نوع گچ‌بری به پیش از اسلام بر می‌گردد و می‌توان آن را در دوره‌ی رازی و آذری مشاهده کرد؛ بناهایی مانند دوازده امام یزد، مسجد جامع اصفهان و محراب مسجد گلپایگان از نمونه‌های بارز آن هستند.
گچ‌بری مدرن
گچ‌بری مدرن با گچ‌بری سنتی کاملا متفاوت است؛ زیرا دیگر خبری از گل‌های برجسته بزرگ یا مرغان بهشتی نیست. این سبک با طراحی‌ها و خطوط ساده شناخته شده است. در گچ‌بری به سبک مدرن از خطوط راست با زاویه‌های قایمه یا خطوط نرم و منحنی بهره برده می‌شود. بر خلاف گچ‌بری‌هایی که در دهه‌های قبل توسط پیمانکاران ماهر انجام می‌شدند و فقط جنبه تزیینی برای سقف داشتند، در سبک مدرن کارایی بیشتری از این هنر انتظار می‌رود.
به عنوان مثال، المان‌ها و تزییناتی که با گچ ساخته می‌شوند بیشتر برای پوشش فضاهایی هستند که قصد داریم آنها را از معرض چشم پنهان کنیم؛ همچنین تلفیق این نوع گچ‌بری با نورپردازی دقیق می‌تواند جلوه هر دو کار را تا حد بسیار زیادی بالا ببرد. در ابتدا به دلیل هزینه‌ی بالا، وجود شک و شبهه و وقت‌گیر بودنِ اجرای گچ‌بری، فقط دراتاق پذیرایی و در ناحیه سقف اجرا می‌شد و از طرف دیگر نیز نقوش شلوغ و پر نقش ونگار گچ‌بری سنتی برای اتاق‌های خواب و یا دیگر فضاها مناسب نبود. در ابتدا، به دلیل هزینه بالا، وجود شک و شبهه و وقت‌گیر بودن اجرای گچ‌بری، فقط در اتاق پذیرایی و ناحیه سقف اجرا می‌شد؛ همچنین نقوش شلوغ و پر نقش‌ونگار گچ‌بری سنتی برای اتاق خواب یا دیگر فضاها مناسب نبودند. اما امروزه با پیشرفت هنر معماری و وجود نرم‌افزارهای مرتبط طراحی، شاهد گچ‌بری‌های مناسب در اتاق خواب‌ها و دیگر قسمت‌های خانه هستیم که خود یکی از مزایای سبک گچ‌بری مدرن محسوب می‌شود.
گچ‌بری‌های مدرن به دو صورت انجام می‌شوند:
- روش اول هنگام ساخت یا بازسازی منزل مسکونی توسط پیمانکاران گچ‌بر صورت پذیرفته و مطابق با طرحی که طراح برای سقف و دیوارها نظر دارد الگو سازی شده سپس بعد از تایید طراح و معمار اجرایی خواهد شد؛ این روش پرهزینه بوده و نیازمند دقت بالا است که زمان زیادی را نیز خواهد گرفت.
- روش دوم شامل استفاده از گچ‌بری‌هایی است که به صورت قطعات پیش ساخته در بازار موجود هستند؛ طراحان با توجه به فضای مورد نظر طراحی کرده سپس بعد از تایید کارفرما خریداری کرده و محل مورد نظر اجرا خواهند کرد.
برای مشاوره‌ی رایگان می‌توانید با شماره‌های ۰۹۱۲۲۴۶۰۰۸۹ | ۰۹۱۲۱۴۷۱۸۴۷ به طور مستقیم تماس بگیرید.
نظرات خود را در ارتباط با این نوشته ما بنویسید.
با آرزوی بهترین‌ها.
۰ دیدگاه