پدیده افت بتن
افت در بتن پدیده ای است که در اثر بکارگیری آب اضافی در ساخت بتن ایجاد شده و به صورت ترک های موئین در سطح بتن نمایان می شود. این ترک ها را گاهی از حدود یک تا دو هفته پس از بتن ریزی می توان در سطح بتن مشاهده کرد که با گذشت زمان تشدید می شود.
قبل از خواندن این مقاله توصیه می شود مقالات زیر را نیز مطالعه کنید:
پدیده افت بتن
تعریف جمع شدگی بتن
افت، انقباض، آب رفتگی یا جمع شدگی بتن؛ کاهش حجم بتن است که با از دست رفتن و یا خارج شدن آب جذب شده در ساختار خمیر سیمان از بتن اتفاق می‌افتد. این انقباض انواع مختلفی دارد که در ادامه آن را به تفصیل بررسی می‌کنیم. همانطور که می‌دانید تغییر حجم در بتن به دلایل مختلفی مانند خواص حرارتی سنگندانه‌ها و بتن، واکنش قلیایی، حملات سولفاتی و … رخ می‌دهد. اما در این نوشته از آزمان می‌خواهیم به بررسی تغییر حجم بتن در اثر خصوصیات ذاتی آن بپردازیم.
یکی از بزرگترین ایرادهایی که در بتن پدیدار می‌شود، ایجاد شدن ترک‌ها به خاطر انقباض است. به خصوص وقتی در روسازی‌ها و کف‌ها از بتن استفاده می‌شود، این موضوع بیش از پیش به چشم می‌آید. بسیار سخت است که بتنی تهیه کنیم که ترک‌های انقباضی (Shrinkage Crack) در آن ایجاد نشود و یا به عبارت دیگر دچار جمع شدگی نگردد و تنها میزان آن است که اهمیت پیدا می‌کند. حال سوالی که پیش می‌آید این است چگونه می‌توانیم جمع شدگی یا انقباض در بتن را برای سازه‌های بتنی کاهش دهیم؟ از واژه انقباض به طور گسترده‌ای برای توصیف زوایای مختلف کاهش حجم بتن به خاطر از دست دادن رطوبت در مراحل مختلفی آن هم به خاطر دلایل مختلفی استفاده می‌شود. در ادامه به بررسی انواع این انقباض می‌پردازیم.
انواع انقباض یا افت در بتن
- جمع شدگی پلاستیک
- جمع شدگی خودگیری
- جمع شدگی خشک شدگی
- جمع شدگی کربناسیون
عوامل موثر در افت
- میزان مصالح سنگی به کار رفته در ساخت بتن: هر چه مصالح سنگی بکار رفته در بتن بیشتر باشد، میزان افت کمتر است.
- نوع مصالح سنگی: هر چه در ساخت بتن از مصالح سنگی مرغوبتری استفاده شود، افت کمتری اتفاق می افتد. آزمایش نشان داده که افت یک نمونه بتن که از ماسه سنگ تهیه شده ۳ برابر افت نمونه مشابه که از کوارتز تهیه شده ، است.
- نسبت آب به سیمان (W/C): واضح است که هر چه نسبت آب به سیمان کمتر باشد، مقدار افت کمتر است.
- رطوبت محیط: آزمایش نشان داده که هر چه رطوبت محیط (بخصوص در روزهای اول) بیشتر باشد، افت کمتر است. (بتن هایی که در مناطق خشک هستند افت بیشتری دارند و بالعکس بتن هایی که در مناطق مرطوب مثلاً در کنار دریا هستند، دارای افت کمتری هستند) لذا نتیجه می شود که مراقبت خوب از بتن، کمک قابل توجهی به پدیده افت در بتن تازه می کند.
راه های مقابله با افت
کم کردن عوامل تشدید کننده افت
- استفاده از سیمان ضد افت: سیمان ضد افت همزمان با گیرش خود، افزایش حجمی را در بتن ایجاد می کند که این افزایش حجم می تواند با کاهش حجم ناشی از افت، مقابله کند. (البته این نوع سیمان گران قیمت بوده و مصرف آن باید توجیه اقتصادی داشته باشد)
- استفاده از درزهای مناسب: یعنی بتن را در فواصل مناسب (مثلاً ۵ متر به ۵ متر) به توسط درزهای انقباض از هم جدا کنند. استفاده از درزهای انقباض کمک می کند که با استفاده از ضعفی که در فواصل معین ایجاد کرده ایم، ترک ناشی از افت دقیقاً در محل دلخواه اتفاق بیفتد.
- استفاده از آرماتور افت: این آرماتورها، برای خنثی نمودن تنش کششی ناشی از افت در بتن به کار گرفته می شوند. در عمل اکثراً از آرماتورهایی موسم به آرماتور افت و حرارت استفاده می شود. چنین آرماتورهایی هم برای تحمل تنش های ناشی از افت و هم برای تحمل تنش های ناشی از حرارت به کار برده می شود. (چنانچه در سقف های تیرچه بلوک دیده می شود، یک شبکه متعامد از آین آرماتورها در عمق ۵ سانتی متری بتن روی سقف، تعبیه می شود.) حداقل آرماتور افت و حرارت ۰/۰۰۲ تا ۰/۰۰۸ سطح مقطع بتن است. آرماتورهای افت را می توان به صورت ساده (صاف) در نظر گرفت.
برای مشاوره ی رایگان می توانید با شماره های ۰۹۱۲۲۴۶۰۰۸۹ | ۰۹۱۲۱۴۷۱۸۴۷ به طور مستقیم تماس بگیرید.
نظرات خود را در ارتباط با این مقاله ما بنویسید.
موفق باشید.