عمل آوری بتن
عمل آوری بتن یا کیورینگ مجموعه اقداماتی است که موجب هر چه بهتر انجام شدن عمل هیدراتاسیون سیمان می شود. متداولترین روش برای این منظور، پوشاندن سطح بتن با یک لایه نازک است. عمل آوری بتن از تبخیر آب سطحی بتن جلوگیری می نماید و به مرور زمان بر اثر عوامل جوی از روی سطح بتن پاک می شود و هیچ اثر سویی بر عمر بتن ندارد. این ماده با ایجاد یک لایه شفاف بر روی بتن موجب می شود که نور آفتاب از سطح آن منعکس می شود.
مقدار مصرف مواد عمل آورنده بستگی به صیقلی بودن سطح بتن دارد که هر چه سطح صافتر و صیقلی تر باشد، میزان مصرف آن نیز کمتر است. در هنگام کیورینگ یا عمل آوری بتن باید دقت شود که تمام سطح با مواد عمل آورنده پوشش داده شده تا هیچگونه راه فراری برای بخار آب های ایجاد شده وجود نداشته باشد. در صورت وجود سوراخ در سطح کیورینگ، در همان محل، ترک هایی در سطح بتن مشاهده خواهد شد که مقاومت، کارایی و دوام بتن را کاهش خواهد داد. اجرای عمل آوری بتن در سرما مقوله دیگری است. در محیط های سرد و امکان یخ زدگی بتن بخشی از ساز و کارهای عمل آوری با استفاده از ضد یخ بتن در درون بتن انجام خواهد گرفت.
قبل از خواندن این مقاله توصیه می شود مقالات زیر را نیز مطالعه کنید:
عمل آوری بتن
فرایند عمل آوری بتن
عمل آوری بتن روندی است که جهت حفظ رطوبت و حرارت بتن در مدت زمان معین بلافاصله پس از جاگذاری و پرداخت بتن انجام می شود. عمل آوردن در خصوصیات بتن سخت شده مانند مقاومت فشاری، دوام، مقاومت سایشی و مقاومت در مقابل یخبندان تأثیر قابل ملاحظه ای دارد. عمل آوری بتن به سه شکل محافظت، مراقبت و پروراندن (عمل آوری حرارتی) برای بتن ریخته شده در قالب ضروری است.
بهترین عمل آوری رطوبتی، غرقاب کردن بتن هایی است که گیرش خود را انجام داده است. رطوبت دهی مرتب مستقیم و سپس رطوبت رسانی غیر مستقیم با لایه های جاذب و جلوگیری از تبخیر و در آخرین مرتبه شیوه جلوگیری از تبخیر (به تنهایی) است. در این شیوه از نایلون یا مواد عمل آوری استفاده می شود. افزایش طول مدت عمل آوری رطوبتی به افزایش کیفیت مقاومتی و دوام جداول بتنی منجر می شود.
روش های مختلف عمل آوری بتن
- عمل آوری بتن با آب: روشی است که سبب افزایش رطوبت بتن می گردد و همچنین از افت رطوبت بتن جلوگیری می کند. آب مصرفی باید دارای مواد زاید و مضر در حد مجاز استاندارد و آیین نامه های موجود باشد تا در کیفیت بتن اثر نامطلوب باقی نگذارد. همچنین استفاده از آب بسیار سرد و یا گرم ، که سبب شوک حرارتی در بتن شده و سطح بتن ترک می خورد باید اجتناب نمود. روش های مختلف عمل آوری با آب به شرح زیر است:
- ایجاد حوضچه و غوطه ورسازی: ایجاد حوضچه برای سطوح افقی مانند دال ها مناسب است. در پیرامون دال، لبه هایی ساخته می شود و در درون این حوضچه آب قرار می گیرد. آب درون حوضچه نباید بیش از oC12 سردتر از بتن باشد. همچنین می توان (قطعات پیش ساخته) را درون آب غوطه ور کرد، که در این حالت، ضوابط دمای آب باید رعایت شود.
- افشاندن آب : در دمای بیش از oC 5+ روش افشاندن آب برای عمل آوری بتن بسیار مناسب است. روند افشاندن آب باید پیوسته باشد، در صورتی که افشاندن با وقفه انجام پذیرد، باعث تروخشک شدن می گردد و در نتیجه عارضه پوسته شدن در سطح بتن بروز می کند. آب افشانی معمول در برخی از کارگاه های کشور ما، علاوه بر ایجاد تر و خشک شدن، باعث شوک حرارتی نیز می گردد، زیرا با خشک شدن سطح در زیر آفتاب دمای سطح بتن بالا رفته و با پاشیدن آب خنک، مشکل ترک خوردگی وجود خواهد داشت.
- پوشش های خیس : در صورتی که نتوان به طور مداوم با افشاندن آب، سطح بتن را مرطوب نگه داشت، استفاده از پوشش های جاذب آب از قبیل چتایی، گونی، گلیم و حصیر برای عمل آوری بتن توصیه می شود. چتایی نو باید قبل از مصرف کاملاً شسته شود تا مواد قابل حل آن پاک شده و قابلیت جذب آن بیشتر گردد. همچنین در صورت استفاده از گونی، که قبلاً حاوی مواد شیمیایی یا شکر و غیره بوده ، لازم است قبل از مصرف، گونی کاملاً شسته شود، زیرا برخی از مواد شیمیایی می توانند همراه آب عمل آوری، در بتن جوان نفوذ نموده و ضمن اختلال در گیرش بتن ، مقاومت و دوام آن را کاهش دهند. با افزایش وزن چتایی یا سایر پوششهای جاذب، امکان نگهداری آب توسط آن بیشتر می شود و نیاز به مرطوب کردن متوالی آن کمتر می گردد. در غیر این صورت بهتر است از دو لایه چتایی استفاده شود. چنانچه ورق پلاستیک بر روی چتایی قرار داده شود، از تبخیر آب چتایی جلوگیری می گردد که مشابه عمل آوری عایقی خواهد بود. این نوع پوشش ها باید به نحوی روی سطح بتن قرار گیرند که لبه آنها حدود ۱۰۰ میلیمتر روی هم قرار داده شوند، و بلافاصله پس از آنکه بتن به اندازه کافی سخت شد، بر روی سطح قرار داده شوند. اگر زمانی که بتن در حالت خمیری است، پوشش روی آن قرار داده شود، سطح بتن آسیب می بیند. پوشش باید تمام سطح بتن را بپوشاند و به طور مداوم خیس نگاه داشته شود. برای مقاطع کوچک بتن، عمل آوردن بتن با استفاده از خاک، ماسه، خاک اره، کاه و پوشال خیس مناسب است. ضخامت این نوع پوشش ها باید حداقل ۵۰ میلیمتر باشد و تمام سطح بتن پوشانده شود و به طور مداوم خیس نگاه داشته شود. می توان از پوشال خیس برای عمل آوری بتن استفاده نمود. ضخامت لایه کاه ، ۱۰۰ میلیمتر و پوشال باید حداقل ۱۵۰ میلیمتر باشد و در صورت وزش باد با شبکه سیمی و یا چتایی روی آنها پوشانده شود تا وزش باد سبب حرکت کاه و یا پوشال نگردد. به طور کلی این نوع پوشش ها ممکن است باعث تغییر رنگ سطح بتن شوند و در همه موارد، مانند سطوح قائم امکان به کار گیری از آنها وجود ندارد.
- عمل آوردن با بخار در فشار اتمسفر: این روش برای سازه های بتنی واقع در محیط های بسته یا اعضا و قطعات پیش ساخته به کار گرفته می شود. در این شیوه عمل آوردن، کلیه مراحل باید قبلاً به تأیید دستگاه نظارت برسد. بسته به مشخصات سازه و شرایط محیط، عمل آوردن با رعایت مراحل زیر صورت می گیرد.
- مرحله اول: ریختن و تراکم بتن در قالب و حفظ آن در هوای آزاد به مدت ۲ الی ۵ ساعت
- مرحله دوم: افزایش دما در خیمه بخار تا رسیدن به دمای حداکثر طی مدت ۲/۵ ساعت
- مرحله سوم: حفظ مجموعه در دمای ثابت به مدت ۶ تا ۱۲ ساعت
- مرحله چهارم: کاهش تدریجی دما از دمای حداکثر به دمای مورد نظر در فاصله زمانی حدوداً ۲ ساعت.
برای مشاوره ی رایگان می توانید با شماره های ۰۹۱۲۲۴۶۰۰۸۹ | ۰۹۱۲۱۴۷۱۸۴۷ به طور مستقیم تماس بگیرید.
نظرات خود را در ارتباط با این مقاله ما بنویسید.
موفق باشید.