روانشناسی رنگ در معماری
روانشناسی رنگ در معماری
امروزه رنگ به یکی از عناصر جدانشدنی دنیای ما نه تنها در طبیعت بلکه در محیط های ساخت دست انسان بدل شده است. رنگ ها نه تنها امروزه بلکه سال ها است که نقش بسیار مهمی را در فرایند تکاملی انسان ایفا کرده اند. این رنگ ها را می بینیم و درک می کنیم و مغز هم بر اساس پایه های عینی و ذهنی آن ها را پردازش می کند. تأثیرات روانشناسی، ارتباط، اطلاعات و تأثیر بر روح و روان از جمله جنبه های قضاوت درکی ما هستند. از این رو هدف های مدنظر از طراحی رنگ در یک فضای معماری تنها به دکوراسیون محدود نمی شود.
بالاخره در دهه های اخیر مشاهدات تجربی و مطالعات علمی اثبات کرده اند که واکنش میان انسان و محیط در محیط های معماری به مقدار بسیار زیادی به درک حسی از رنگ بستگی دارد. این مطالعات در زمینه های مختلفی از جمله روانشناسی، روانشناسی معماری، روانشناسی رنگ، روانشناسی عصبی چرا ارگونومی های بصری صورت گرفته است که اگر بخواهیم نتایج کلی حاصل از این مطالعات را بیان کنیم باید عنوان کرد که این مطالعات تائید کرده اند که واکنش انسان به رنگ، خود یک کل است و از لحاظ روانشناسی و فیزیولوژیکی ما را تحت تأثیر قرار می دهد.
قبل از خواندن این مقاله توصیه می شود مقالات زیر را نیز مطالعه کنید
روانشناسی رنگ در معماری
چرا روانشناسی رنگ در معماری مهم است؟
رنگ یک درک حسی است و به مانند تمامی دیگر انواع درک های حسی تأثیراتی نمادین، پیوندی، حس آمیختگی و احساسی در پی دارند. این منطقه بدیهی و خود پیدا در بسیاری از تحقیقات علمی اثبات شده است. از آن جایی که ذهن و بدن یک موجودیت در نظر گرفته می شوند جنبه های روانشناسی عصبی، تأثیرات روان تنی (psychosomatic)، ارگونومی های بصری و تأثیرات روانشناسی رنگ از جمله مؤلفه های مهم و اصلی ارگونومی رنگ به شمار می رود. این هدف طراحی در تلاش برای حفاظت از رفاه روانی و فیزیکی انسان در محیط های ساخت دست انسان است. از این رو طراحانی که در حوزه رنگ فعال هستند وظیفه شناسایی پذیرش محرک های بصری، پردازش این محرک ها و واکنش های برانگیخته شده در تقارن با سیستم هورمونی را بر عهده دارند و بهترین احتمالات ممکن برای رفاه گونه انسان را تولید می کنند. این موضوع در محیط های مختلفی از جمله ساختمان های پزشکی و بهداشتی، مراکز اداری، کارخانه ها و کارگاه های تولیدی، مراکز آموزشی و خانه سالمندان از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار است.
روانشناسی رنگ
یکی از مهم ترین نتایجی که در مطالعات تجربی و تحقیقاتی به آن اشاره شده است در واقع ماهیت میان فرهنگی رنگ و تبادل آن میان افراد و گروه های مختلف است. تعداد زیادی از مطالعات، انسان ها را از لحاظ مرد و زن بودن، کوچک و بزرگ بودن و موارد دیگر با یکدیگر مقایسه کرده اند و به طور خلاصه به این نتیجه رسیدند که رنگ یک زبان بصری بین المللی است که نه تنها توسط تمامی انسان ها بلکه توسط بسیاری از موجودات این کره خاکی قابل درک و پردازش است.
چرخه رنگ ابتدایی طراحی شده توسط گوته
همان طور که بسیاری از شماها به این موضوع آگاه هستید بدون شک رنگ تأثیرات بسیار زیادی در زندگی روزمره ما دارد. ما به طرق مختلفی آموخته ایم که به طرق خاصی به رنگ های خاصی واکنش نشان دهیم. به عنوان مثال رنگ قرمز به معنای احتیاط و توقف است. در کتاب «انسان، رنگ، فضا» جزئیات بسیار جالبی در رابطه با درک و تجربه رنگ ها و تأثیر آن بر روح و فیزیک انسان عنوان شده است:
واکنش های بیولوژیکی به رنگ صرفاً از نظر ماهیت واکنش های فیزیکی هستند. در عوض واکنش نوری آثار به یک رنگ در واقع واکنش به انرژی موج های نوری است. آزمایش نشان داده اند که حتی اگر فرد کور هم باشد اما ضربان قلب او به طرز قابل توجهی در هنگام قرار گرفتن در معرض رنگ قرمز افزایش و در هنگام قرار گرفتن در معرض رنگ آبی کاهش می یابد.
روانشناسی رنگ در معماری
این واکنش بالا در مواجهه با رنگ، توسط نیروی عقلانی کنترل نمی شود. این واکنش در واقع نشاءت گرفته از نقش پذیری ژنتیکی ما است که البته گاهی نیز ممکن است به واسطه تجربیات شخصی گذشته نیز تحریک شوند. به عنوان مثال بعد از یک تصادف، فرد ممکن است که در اثر تماس با ما رنگ قرمز خون دیگر از این رنگ خوشش نیاید.
همان طور که تا به اینجا به آن ها اشاره کرده ایم، یک فرد هم به لحاظ فردی و هم جهانی توسط رنگ ها در یک محیط تحت تأثیر قرار می گیرد. مطالعات الگوهای خاصی از ارجحیت رنگی را شناسایی کرده اند که رابطه تنگاتنگی با سن، ویژگی های شخصیتی و اقتصادی-اجتماعی دارد. افراد جوان تر به سمت رنگ های اشباع تر افراد مسن تر هم به سمت و سوی رنگ های کمتر اشباع متمایل هستند. از آنجایی که نمی توان هر فردی را به توجه به پیشینه شخصی او تحت تأثیر قرار داد، طراح مجبور است که طراحی های خود را در قبال تجربه ای رنگ صورت دهد که اکثریت مردم را به طریق مشابهی تحت تأثیر قرار می دهد. در ادامه رنگ های پرکاربرد در معماری را مورد بررسی قرار داده ایم.
روانشناسی رنگ قرمز در معماری
قرمز غالب ترین و پویاترین رنگ در میان رنگ هاست. چشم در نگاه به آن باید روی رنگ متمرکز شود زیرا نقطه کانونی طبیعی رنگ قرمز زیر شبکیه چشم قرار دارد. به همین دلیل هم است که قرمز به شما نزدیک تر ازآنچه هست به نظر می رسد.
روانشناسی رنگ نارنجی در معماری
نارنجی نسبت به قرمز کمتر شدید و ضمخت است. نارنجی از کاراکتر های منفی کمی برخوردار است. با این وجود، اگر آن را در طراحی به صورت کم رنگ و کم اشباع به کار برد ممکن است که کم ارز و کم شور و حرارت به نظر برسد.
روانشناسی رنگ زرد در معماری
هنگامی که رنگ زرد خالص باشد از تمامی رنگ ها شادتر است. رنگ زرد انعکاس کننده گرمی، شادی و الهام است و نشانه ای از روشن فکری و ارتباط است.
روانشناسی رنگ سبز در معماری
برخلاف رنگ قرمز، هنگامی که به رنگ سبز نگاه می کنیم، تمرکز چشم دقیقاً روی شبکیه قرار دارد و به همین دلیل هم رنگ سبز آرامش بخش ترین رنگ برای چشم است. سبز می تواند نماد طبیعت باشد و هم ناخوشی.
برای مشاوره ی رایگان می توانید با شماره های ۰۹۱۲۲۴۶۰۰۸۹ | ۰۹۱۲۱۴۷۱۸۴۷ به طور مستقیم تماس بگیرید.
نظرات خود را در ارتباط با این مقاله ما بنویسید.
موفق باشید.
۰ دیدگاه