گرافیک محیطی و تأثیر آن در زندگی امروز

با توجه به اینکه جامعه به سرعت پیچیده می‌شود علایم نیز به همان صورت پیشرفت می‌کنند به طوری که وجود علایم زیاد، نوعی آلودگی تصویری را به وجود آورده‌ است و در حال حاضر ما سعی در گریز از آشفتگی‌های بصری داریم. طراحی گرافیک محیطی نه به تنهایی هنر است نه به تنهایی علم، بلکه شامل هر دو وجه است، طراحی باید مخلوطی از تاثیرات خلاقه موثر باشد به صورت بررسی منطقی و تکنیک و اینکه چگونه کار باید انجام شود. نتیجه چنین ترکیبی باعث به وجود آمدن علائمی می‌شود که به طور موثر با مردم ارتباط برقرار می‌کند. در گرافیک محیطی سعی می‌شود با اتکا و با استفاده از تجربه‌های خلاق هنری شرایط مناسبی برای زندگی انسان معاصر به‌ وجود آید. در گرافیک محیطی پیوند انسان با محیط تصحیح شده، نکات غیر ضروری و نادرست آن حذف و نکات ضروری آن مورد تاکید قرار گرفته و برجسته می‌شود. در گرافیک محیطی اطلاع‌ رسانی، ساده‌ سازی و دریافت شدنی بودن ارتباطات انسان و زیبایی‌ شناسی جدید و مناسب مورد توجه قرار می‌گیرد.

قبل از خواندن این نوشته توصیه می‌شود نوشته‌های زیر را نیز مطالعه کنید:

• برترین متدهای طراحی داخلی روز دنیا
• پارتیشن‌های اداری برای رست روم

گرافیک محیطی و تأثیر آن در زندگی امروز

گرافیک محیطی چه عرصه‌هایی را در بر می گیرد؟

گرافیک محیطی اعم از محیط‌های باز و بسته، عرصه‌های گوناگون را در بر می‌گیرد، که در هر دوی اینها، نقش عمده آن (اطلاع رسانی) است. محیط‌های بسته شامل فضاهای داخلی کلیه ساختمان‌های اداری و تجاری، مترو و همچنین نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌ها است که در آن‌ها با استفاده از اشکال و حروف و انواع تابلو، اطلاعات لازم به مراجعه کنندگان داده می‌شود. در محیط‌های باز نیز همچون پارک‌ها، خیابان‌ها و معابر شهر و اساسا کلیه فضاهای باز واقع در شهرها و محیط زندگی انسان، که طراحی‌هایی شامل: علائم راهنمایی و هشدار دهنده داخل پارک‌ها، تابلوهای سر در فروشگاه‌ها، طراحی ویترین‌های مغازه‌ها، علائم راهنمایی و رانندگی در سطح شهر، تابلوهای نام خیابان‌ها و کوچه‌ها، باجه‌های مختلف خدماتی از قبیل تلفن، پست و…، در محدوده گرافیک محیطی قرار دارند.

گرافیک محیطی و تبلیغات سطح شهر

گرافیک محیطی نقش مهمی را نیز در تبلیغات ایفا می‌کند، از جمله در تبلیغات تجاری و تبلیغات فرهنگی. در حال حاضر در سراسر دنیا واژه تبلیغات فرهنگی معانی خاصی پیدا کرده و آن هم براساس تعریف فرهنگ و تبلیغ از دید آن جامعه خاص است. در کشور ما نیز این تبلیغ حول محورهای خاصی دور میزند که مربوط به باورها و دیده‌ها و فرهنگ جامعه ما است و در اینجا است که دوباره صحبت از هنر به میان خواهد آمد، هنری که باید خادم جامعه باشد و اندیشه‌ها و آرمان‌های والای بشری را که سبب رشد انسان می‌شوند، جاودان و ماندنی کند به گونه‌ای که بر همه اقشار جامعه تأثیرگذار گردد. هنرهای تجسمی، تجلیات عالی زبان بصری هستند و بنابراین ابزارهایی آموزشی اند که قیمتی بر آن‌ها متصور نیست.

چرا به گرافیک محیطی نیاز داریم؟

اکنون وظیفه گرافیک محیطی این است که از نظر اجتماعی پیام مفیدی برساند و چشم را به واسطه ذهن جلب کند که در نتیجه نظم لازم را برای دیدن آن سوی سطوح قابل رویت برای ذهن و در شناخت ارزش‌های لازم برای یک زندگی کامل و لذت بردن از آن راهنمایی کند. رشد گرافیک محیطی به چند عامل وابسته است از جمله رشد کیفی فکری مدیریت‌ها و وجود طراحانی باخلاقیت‌های بالا. البته این رشد تنها به گرافیک بر نمی‌گردد، بلکه به مجموعه عواملی منتهی می‌شود که ساختارهای اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز در آن رشد یافته باشند.

در گرافیک محیطی ابزارها و عوامل مختلفی برای ارائه اطلاعات وجود ندارد که از هر کدام برای بیان نوعی خاص از ایجاد ارتباط میتوان استفاده کرد. مثلا بالون‌ها و تبلیغات روی وسایل نقلیه مربوط به گروه ایجاد ارتباط توسط سوژه‌های متحرک هستند. همچنین بیلبوردها باید در مکان‌هایی مورد استفاده قرار گیرند که فضای اطراف آن‌ها وسیع باشد، مانند بزرگراه‌ها که اغلب مخاطب با سرعت بیشتری از مقابل آن می‌گذارد و باید به گونه‌ای باشد که به سرعت بتواند ارتباط لازم را برقرار کند. نسبت میزان ارتفاع نصب بیلبورد با طول و عرض آن نیز از نکته‌های حائز اهمیت است و باید به طور دقیق محاسبه شود. با آنچه در خصوص آشنایی با گرافیک محیطی و اهمیت و نقش آن در جامعه‌های شهری گفته شد، به اختصار شرحی پیرامون اهمیت حضور گرافیک محیطی در روابط عمومی‌ها بیان می‌شود.

از آنجا که هدف روابط عمومی جلب مشارکت و همراهی افکار عمومی در زمینه‌های مختلف است و همچنین واحدی است که ارتباط کارکنان با مسئولان و نیز مسئولان با مردم را برقرار می‌کند، باید این رسالت خود را با استفاده از روش‌های ویژه به خوبی انجام دهد. گرافیک محیطی یکی از مواردی است که می‌توان با شناخت و بکارگیری اصولی آن در روابط عمومی‌ها، برقراری ارتباطات یاد شده را گسترش داد. امر تبلیغ نیز در روابط عمومی نقش مهمی را ایفا می‌کند، تبلیغ به معنای تغییر افکار و اندیشه برای آنچه تبلیغ می‌شود. بهترین و گویاترین زبان برای این منظور، هنر گرافیک است. چرا که هنر گرافیک آینه شفافی از مسایل جاری و فرهنگی است و تمام لحظه‌ها و زیر و بم‌های روحی و فکری جامعه را ثبت و منعکس می‌کند.

مسئولیت‌های هنر گرافیک محیطی

بنابراین، هنر گرافیک در روابط عمومی اهمیت خاص خود را می‌یابد. گرافیک محیطی نیز بخشی از این هنر است: یعنی آنجا که مسئله ارسال پیام و دادن اطلاعات لازم به مخاطب در محیط کاری پیش می‌آید، گرافیک محیطی قدم به عرصه می‌گذارد و نقش خود را ایفا می‌کند. برای مثال یک سازمان یا وزارتخانه را در نظر می‌گیریم که روزانه تعداد زیادی از افراد جامعه، آنهم با فرهنگ‌ها و نگرش‌های متفاوت اجتماعی، به خاطر نیازی که دارند به آنجا مراجعه می‌کنند. در ابتدای ورود، گرافیک محیطی موجود باید به نوعی طراحی شده باشد که فرد برای رسیدن به قسمتی که لازم است به آنجا مراجعه کند، دچار مشکل و سرگردانی نشود و با دیدن تابلوهای مخصوص راهنما به راحتی به محلمورد نظر برسد.

بنابر آنچه بیان شد، اولین اهمیتی که برای گرافیک محیطی قائل می‌شویم، همان برقراری ارتباط برای راهنمایی و اطلاع رسانی به مخاطب است و در دومین نقش خود، وظیفه زیباسازی محیط را برعهده می‌گیرد، زیرا انسان به طور ناخودآگاه خواهان زیبایی و توازن و تعادل و آراستگی است و از زشتی‌ها و ناهنجاری‌ها دوری می‌جوید، حضور در محیطی که همه عنصرهای آن به طور صحیح در جای خود قرار گرفته باشد و رنگ‌ها در هماهنگی و تضاد، هرکدام به وظیفه خود به درستی عمل کنند، برای هر انسانی، به راستی لذت بخش است و روح خسته از کشاکش و مسائل روزمره زندگی او را به آرامش دعوت می‌کند. ارتباطات عصر حاضر فرم‌های مختلفی را در بر می‌گیرد، از ماهواره‌ها گرفته تا ساعت‌های مچی، اما علوم جدید نتوانسته‌اند جانشین فرم‌های قدیمی ارتباطات از قبیل نوشته‌ها و علایم بشوند.

به هر صورت با توجه به اینکه جامعه به سرعت پیچیده می‌شود، علایم نیز به همان صورت پیشرفت می‌کنند به طوری که وجود علائم زیاد، نوعی آلودگی تصویری را به وجود آورده است و در حال حاضر ما سعی در گریز از آشفتگی‌های بصری داریم. طراحی گرافیک محیطی نه به تنهایی هنر است نه به تنهایی علم، بلکه شامل هر دو وجه است، طراحی باید مخلوطی از تأثیرات خلاقانه موثر باشد به صورت بررسی منطقی و تکنیک و اینکه چگونه کار باید انجام شود. نتیجه چنین ترکیبی باعث به وجود آمدن علائمی می‌شود که به طور موثر با مردم ارتباط برقرار می‌کند.

توضیحات زیادی درمورد گرافیک محیطی، وظایف و اثرات آن دادیم، بیایید کمی این اطلاعات را دسته بندی کنیم!

بخشی از عرصه‌های گرافیک محیطی به شرح زیر است:

• گرافیک فضای باز شامل:
  • نمای معماری (مواد – رنگ – ابعاد – طرح و…).
  • باجه‌ها (ایستگاه اتوبوس- بلیت- تلفن- روزنامه).
  • پلیس.
  • آب نماها.
  • حجم‌های گرافیکی.
  • نورآرایی.
  • تبلیغ (دیواری – بنرها ـ وسایط نقلیه – شیوه‌های دیگر).
• گرافیک محیطی فضای بسته

در گرافیک محیطی فضای بسته هم می‌توان آن را به طور جداگانه اطلاع‌ رسانی کرد که در مجموع می‌توان از دسته‌های زیر یاد کرد:

• ویترین‌ها.
• غرفه‌ها و فضاهای نمایشگاهی.
• محیط‌های اداری و آموزشی.
• محیط خانگی.

گرافیک محیطی علمی است که در آن چگونگی استفاده از فرم‌ها، رنگ‌ها، نقش‌ها و تصاویر گوناگون به شکل ماهرانه، اصولی و برنامه‌ ریزی شده در جهت بهتر ساختن و ساده شدن روابط، ارتباطات، ترافیک و همچنین کامل‌تر ساختن زیبایی محیط عمومی مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است.

گرافیک محیطی و تاثیر آن بر جامعه

زمانی که یک ساختار گرافیکی در ارتباط مستقیم با اقشار مختلف یک جامعه شهری بود و هدف آن ایجاد یک فضای زندگی مساعد و دلپذیر و هماهنگ ساختن با سن و فرهنگ و خلق و خوی افراد آن جامعه باشد از آن به عنوان گرافیک محیطی یاد می‌شود.

بدیهی است در صورتی که تدابیر مقتضی از طرف اداره‌کنندگان در زمینه‌های مختلف در طراحی مناسب و اصولی عناصر تشکیل‌ دهنده گرافیک محیطی صورت نگیرد محیط زیست و زندگی شهروندان به صورت مکانی غیر‌قابل تحمل و متشنج در خواهد آمد. چرا که با ایجاد مجموعه‌ای متناسب از نظر شکل و رنگ می‌توان موجبات امیدواری و کشش افراد جامعه را برای زندگانی فراهم ساخت و اسباب شور و شوق عمومی را فراهم نمود و روح تازه به اجتماع داد. رنگ در گرافیک محیطی اثر به سزایی دارد؛ زیرا باعث ایجاد نما می‌شود. مثلا با دیدن اتوبوس قرمز دو طبقه یاد لندن می‌افتیم و در چنین شهری یا شهرهای شمالی خود، که فضای سبز زیادی دارند باید از رنگ سبز استفاده کرد و رنگ مکمل آن تحریک‌ برانگیز است. پس رنگ‌ بندی محیطی که با ملاحظات اقلیمی باید در نظر گرفته شود طبیعی است برای عده‌ای که در محیط گرمسیری زندگی می‌کنند نباید رنگ گرم به کار برد بلکه بهتر است از رنگ‌های سرد استفاده کرد همان‌طور که گنبدهای فیروزه‌ای و آبی در بافت‌های قدیمی کویری بسیار دلنشین است.

هدف از گرافیک محیطی

• مردم را به ساده‌ترین شکل راهنمایی می‌کند.
• زیباسازی از طریق به کارگیری اصول فرم، طرح و هماهنگی آن‌ها با یکدیگر و محیط پیرامون خود انجام می‌گیرد.
• افزایش سطح فرهنگ جامعه در قالب اهداف تبلیغاتی فرهنگی و تجاری از طریق دیوار آگهی‌ها، بنرها و…
• طراحی محیطی می‌کوشد تا بین طرح‌هایی که ارائه می‌دهد و هر آنچه از پیش در محیط وجود دارد هماهنگی ایجاد کند.

عوامل معینی چون جغرافیای محیط «آب و هوا» نور خورشید «میزان بارندگی» نوسان حرارتی «پوشش گیاهی و‌… به عنوان بخش‌های طبیعی و زیست‌ محیطی و مجموعه عواملی چون نوع معماری و مواد و مصالح، فضاهای آمد و شد، میزان تردد و… به عنوان بخش‌های ساخته‌ شده ناشی از حضور انسان عواملی است که طراح در جریان کار خود باید آن‌ها را بشناسد و مورد توجه قرار دهد.

برای مشاوره‌ی رایگان می‌توانید با شماره‌های ۰۹۱۲۲۴۶۰۰۸۹ | ۰۹۱۲۱۴۷۱۸۴۷ به طور مستقیم تماس بگیرید.

نظرات خود را در ارتباط با این نوشته ما بنویسید.

با آرزوی بهترین‌ها.