عناصر معماری سنتی در ایران
عناصر معماری سنتی در ایران معماری ایرانی با قدمتی ۶۰۰۰ ساله، از معروف ترین و بی نقص ترین سبک های معماری در جهان است و دارای ویژگی هایی نظیر فرم، طراحی وپوشش مناسبی بوده که بر شکوه آن می افزاید. بیشترین توجه در این سبک از معماری به اندرونی خانه ها بوده است. معماری سنتی ارتباط ما را با گذشته حفظ کرده می کند.
عناصر معماری سنتی در ایران
از ویژگی های این سبک از معماری میتوان به پویا بودن،سازگار بودن با شرایط محیطی،توانایی استفاده مجدد از مصالح و پایدار بودن آن اشاره کرد.
لته سر یا دارورچین
لته سر یا سقف چوبی شیبدار که بیشتر در مناطق جنگلی و یا کوهستانی استفاده میشود چونکه در این مناطق دسترسی به چوب راحت تر است. برای اجرای آن ابتدا الوارها را چیده و سپس خرپایی از جنس چوب روی آن قرار میدهیم و روی آن را با چوب میپوشانیم. ساعت سردر در زمان صفویه ساعت به نمای ساختمان ها اضافه شد و دوره های بعدی نیز استفاده از آن مورد استقبال بیشتری قرار گرفت.
اُرسی
اُرسی نوعی پنجره مشبک چوبی است که یا بدون شیشه است و یا دارای شیشه های کوچک با رنگ های مختلف(لاجوردی،زرد و..) که بر زیبایی آن می افزاید ودر پیشخوان دیده میشود. در بعضی موارد در اُرسی،از آینه هم استفاده میشود. در معماری کهن اصفحان ،یزد و… نمونه های زیبایی از آن دیده میشود.
گوشواره
معنای لغوی گوشواره شبه گوش است. عنصری در معماری برای ساخت گنبد است. در واقع به پیش آمدگی کنج داخلی بنا گوشواره میگوییم که فضارا از حالت مربع به ۸و۱۶و۳۲ ضلعی و یا دایره تبدیل میکند.
اتاق های گوشواره
معماران برای استفاده ی حداکثری از فضاهای داخلی در دوطرف شاه نشین دو اتاق برای مهمان طراحی میکردند.
کوبه
در زمان هایی که زنگ وجود نداشت برروی هر لنگه از در ،کوبه ای قرار می دادند. (کوبه ای برای مردان،کوبه ای برای زنان) تا جنسیت کسی که پشت در است بر صاحب خانه مشخص شود. و در بناهای مهم کوبه دارای طرح بودند.
آستانه
در پایین در های ورودی برآمدگی وجود داشته تا فضای داخلی و خارجی را از هم جدا کرده و مرزی بین آن ها باشد. در دوره هایی دارای اهمیت و ارزش خاصی بوده است. آستانه ی برخی خانه هارا برای جلوگیری از نفوذ آب باران بلندتر میساختند.
سردر ورودی
سردر، ورودی خانه را مشخص میکندو دارای خاصیت دعوت کنندگی است در مجاورت هشتی ودالان قرار میگیرد. هلالی تزئینی برسر در ورودی بوده که علاوه بر زیبایی که به بنا میدهد ،مانع از تابش مستقیم نور آفتاب هم بوده است.
پیش طاق
پیش طاق به معنی صحن خانه می باشد و در اصطلاح به معنی ورودی عظیم و با شکوه است. پیش طاق دری بزرگ و عظیم بوده که به جلو آمدگی از نما گفته می شود. و ورودی مکان هایی مهم مانند مسجد،امامزاده،مدرسه و … را مشخص می کنند. ارتفاع آن زیاد بوده تا اهمیت آن رانشان دهد.
جلوخان
در معماری بناهای مهم، فضایی بزرگ را در مقابل پیش طاق آزاد میگذاشتند که حکم فضای باز را داشته و بر اهمیت بنا می افزاید.جلوخان را با کاشی کاری و گچ بری تزئین می کردند. طراحی جلوخان از زمان صفویه شروع شد ودر زمان قاجار در معماری خانه های اعیانی رواج بسیاری یافت. جلوخان بناهای مهم ،محل برگذاری مراسم مهم مذهبی و همچنین اجتماعات بزرگ بودند.
دهلیز
دهلیز به معنی دروازه است. دهلیز راهرویی بین خانه و در است که اندازه ی آن به بزرگی خانه بستگی دارد و دارای تزئینات چشمگیریست.
میانسرا یا حیاط
میانسرا حیاطیست که شکل آن بستگی به آب و هوا داشته و داری چند باغچه و یک حوض است که برای برگزاری مراسم از آن استفاده میکردند.
گودال باغچه
در حیاط،باغچه ای پایینتر از سطح حیاط میساختند تا دسترسی به آب قنات راحت تر شود. توسط گودال باغچه ها ،حوض واقع در حیاط خانه پر میشده و بخشی از آن به خانه های دیگر میرفته است. در اقلیم های گرم و خشک مانندیزد و کاشان،استفاده از گودال باغچه رواج ببشتری داشته است.
پنج دری
پنج دری ،اتاقی بزرگ دارای پنج پنچره است که در قسمت شمال اندرونی واقع شده است که رو به ایوان باز میشده و آفتابخور بوده است و به آن اتاق نشیمن هم میگویند ودر واقع فضای اصلی خانه محسوب میشده است. پنج دری ها توسط نقاشی و آیینه کاری تزئین میشدند.
هشتی
هشتی به آستانه ورودی گفته می شود و به اشکال مختلف ساخته میشود که در واقع فضایی مشترک بین چند خانه بوده و مهم ترین کاربردش تقسیم کردن مسیر ورودیست. از فضای هشتی برای دورهم نشستن هم استفاده میکردند. هشتی نیز دارای تزئینات و گچ بری بوده و چون هشتی سرپوشیده است میتوان با ایجاد روزنه هایی نور آن قسمت را هم تامین کرد.
ایوان
ایوان در بخش بیرونی خانه قرار گرفته ودر ارتفاعی بالاتر از سایر نقاط نما قرار دارد. شروع استفاده از آن،از زمان اشکانیان بوده است و از نظر فرم و محل قرار گیری متفاوت اند. ایوان ها بر شکوه بنا می افزایند و از تابش مستقیم نور آفتاب هم جلوگیری میکنن.
موضوع: عناصر معماری سنتی در ایران
در دکوطرح بخوانید :
شرکت معماری و دکوراسیون داخلی دکوطرح خدمات خود را در ازگل، اقدسیه، الهیه، اوین، باغ فردوس، تجریش، دارآباد، درکه، دربند، زعفرانیه، فرمانیه، فرشته، قیطریه، کامرانیه، محمودیه، ولنجک، نیاوران اختیاریه، پاسداران، دروس، دولت، دیباجی، جردن-ولیعصر، سیدخندان، ظفر، قلهک، ونک و میرداماد، سایر مناطق تهران ارائه می دهد.
پروژه های مرتبط با این مقاله که توسط شرکت دکوطرح طرح انجام شده است:
برای مشاوره ی رایگان می توانید با شماره های ۰۹۱۲۲۴۶۰۰۸۹ | ۰۹۱۲۱۴۷۱۸۴۷ به طور مستقیم تماس بگیرید.
نظرات خود را در ارتباط با این مقاله برای ما بنویسید.
موفق باشید.
۰ دیدگاه