معماری در اقلیم کوهستانی
معماری در اقلیم کوهستانی
به شرایط آب و هوایی یک منطقه مانند رطوبت،باد،باران،فشار و … اقلیم گفته می شود و عواملی که بر شرایط اقلیمی تاثیر می گذارند شامل بادهای فصلی،عرض جغرافیایی، رطوبت، گیاه، زاویه تابش خورشید و …است.
معماری در اقلیم کوهستانی
پوشش گیاهی در مناطق کوهستانی:سرما وگرما به یک میزان باعث از بین رفتن گیاهان شده و نیز مانع از رشد آن ها هم می شوند.
در این مناطق از گیاهان همیشه سبز برای کنترل باد استفاده میکنند.
این گیاهان برگ هایی سوزنی شکل داشته که علت آن این است که دائم در حال فتوسنتز اند و انرژی کمتری مصرف میکنند.
اقلیم سرد و کوهستانی شامل دامنه های غربی رشته کوه های مرکزی ایران میشوند که این رشته کوه ها مانع از نفوذ هوای مرطوب مدیترانه ای شده و رطوبت را در دامنه هاحفظ میکنند.
در این منطقه گرما در قسمت دره ها در تابستان بسیار زیاد و در زمستان بسیار کم است.
در این منطقه زمستان به شدت سرد بوده وتا چندین ماه زمین یخبندان است.
بارندگی در تابستان به ندرت دیده میشود ولی در زمستان بسیار زیاد است.
در این مناطق سرما از ابتدای آذر شروع و تا پایان فروردین ادامه دارد.
بهره گیری از انرژی خورشیدی و جلوگیری از نفوذ بادهای سرد در این اقلیم از اهمیت ویژه ای دارد.
قرارگیری روستاها باید روی زمین و یا قسمت ها بلندی دامنه باشد.
زیرا که درون دره ها خطر سیل و نفوذ بادهای سرد وجوددارد و در درارتفاعات نیز به دلیل ناهمواری ها و عدم دسترسی به آب محل مناسبی برای سکونت نیست.
عامل اصلی در شکل گیری روستا و شهر در این مناطق ،سرماست.
در این اقلیم فضاهای روستایی و شهری کم بوده و بناها به هم متصل اند و عرض کوچه ها و معابر بسیار کم است.
نکاتی که در معماری اقلیم کوهستانی باید مورد توجه قرار گیرند :
طراحی پلان باید به صورت فشرده باشد.
از اشکالی مانند مکعب برای طراحی استفاده میکنیم که حجم بیرونی آنها کمتر است.
جهت استفاده از انرژی خورشیدی،بهترین جهت قرارگیری ساختمان شرقی_غربی است.
باید برای ساختمان حیاط مرکزی با ابعاد کوچک طراحی شود. بازشوها(درب و پنجره) بزرگ نباشند و در جهت وزش بادهای سرد قرار نگیرند تا از تبادل حرارت فضای داخلی و خارجی تا حد امکان جلوگیری شود.
باید از مصالحی استفاده کنیم که دارای ظرفیت حرارتی کم باشند.
استفاده از عایق حرارتی ضرورت دارد.
همانطور که میدانیم برف میتواند به صورت عایق عمل کند،بنابراین طراحی سقف باید مسطح بوده تا برف مدت بیشتری روی آن بماند ولی در صورتی که پوشش بام از کاهگل باشد باعث نفوذ رطوبت خواهد شد و باید برف را از روی سقف پارو کرد.
جهت و شدت باد در طراحی اهمیت بسیاری دارد.
برای داشتن شرایطی مطلوب باید جلوی نفوذ بادهای سرد را گرفته و با استفاده از ساختمان های مجاور و درختان، باد مطلوب را به سمت دلخواه خود هدایت کنیم.
برای حفاظت ساختمان در برابر بادهای سرد باید از عایق حرارتی و مصالح مقاوم استفاده کنیم.
زیرزمین هایی با سقف کوتاه طراحی کرده که در تابستان هوای معتدل تری دارند و برای سکونت مناسب است.
مهم است که در اقلیم کوهستانی
کف حیاط را ۱ تا ۱/۵متر پایین تر از سطح پیاده رو طراحی کرده تا آب جاری را بتوانیم در آب انبار ذخیره کنیم.
باطراحی کف حیاط ،پایین تر از از سطوح پیاده رو میتوانیم تا حدودی حرارت داخلی ساختمان را نیز حفظ کنیم.
طراحی اتاق های کوچک و با ارتفاع کم که سطح تماس کمتری با فضای بیرونی داشته و راحت تر بتوانیم فضای آن را گرم کنیم.
برای بیشتر بودن تابش آفتاب بهتر است سطوح خارجی بنا به رنگ های تیره باشند.
مصالح مورد استفاده:در انتخاب مصالح مورد استفاده باید حفظ حرارت داخل ساختمان مورد توجه و اهمیت قرار گیرد.
دیوارهای جانبی باید مقاومت حرارتی بالایی داشته باشند تا از هدر رفتن و اتلاف گرما جلوگیری کنند.
در مناطقی که خاک رس موجود است از دیوارهای خشتی نیز استفاده میکنیم ولی اغلب دیوار ها از سنگ هستند.
برای پوشش سقف و پشت بام از کاهگل و یا چوب استفاده میشود.
ازمصالحی مقاوم مانند سنگ،برای پی سازی استفاده میشود.
جهت های ساخت بنا
جهت شمال به دلیل بهره مند بودن از نور آفتاب در فصول سرد و اقلیم کوهستانی مناسب تر است. که در صورت ساخت ساختمان در جهت شمال یک ایوان بزرگ طراحی کرده تا در فصل تابستان از شدت گرما و تابش نور کم کند.
همسایگی بناها: برای جلوگیری از نفوذ بادهای سرد اغلب بناها به هم پیوسته و متصل اند و به همین دلیل از چند جهت با هم همسایگی دارند و ورودی از سمت معبر است.
بایدها و نبایدهای معماری در اقلیم کوهستانی
- قرارگیری ساختمان در جهت مناسب: ساختمان‌‌‌‌‌ها در اقلیم کوهستانی باید در جهتی قرار گیرند که از تابش مستقیم نور خورشید در تابستان جلوگیری شود و در زمستان از گرمای خورشید بهره مند شوند. به طور کلی، جهت شمالی-جنوبی برای قرارگیری ساختمان در اقلیم کوهستانی مناسب است. قرارگیری ساختمان در جهتی که از تابش مستقیم نور خورشید در تابستان جلوگیری کند، باعث افزایش مصرف انرژی میشود.
- استفاده از مصالح مناسب: استفاده از مصالح ساختمانی نامناسب، باعث اتلاف انرژی و افزایش هزینه‌‌‌‌‌های نگهداری ساختمان میشود. مصالح ساختمانی در اقلیم کوهستانی باید دارای ویژگی‌‌‌‌‌های زیر باشند:
- عایق حرارتی خوب
- مقاومت بالا در برابر سرما و یخبندان
- رسانایی حرارتی پایین
- وزن کم
- پایداری بالا
- استفاده از سایبان و نورگیر: سایبان‌‌‌‌‌ها می‌توانند از ساختمان در برابر تابش مستقیم نور خورشید در تابستان محافظت کنند. نورگیرها نیز می‌توانند نور خورشید را به داخل ساختمان هدایت کنند و به کاهش مصرف انرژی کمک کنند. عدم استفاده از سایبان و نورگیر، باعث گرم شدن بیش از حد ساختمان در تابستان و کاهش روشنایی طبیعی در زمستان میشود.
- استفاده از سیستم‌‌‌‌‌های گرمایشی و سرمایشی مناسب: سیستم‌‌‌‌‌های گرمایشی و سرمایشی باید به گونه ای طراحی شوند که در مصرف انرژی صرفه جویی کنند و آسایش ساکنان را تامین کنند. استفاده از سیستم‌‌‌‌‌های گرمایشی و سرمایشی پرمصرف، باعث افزایش هزینه‌‌‌‌‌های انرژی و آلودگی هوا میشود.
- ایجاد فضای سبز: فضای سبز میتواند به کاهش دمای هوا و بهبود کیفیت هوا کمک کند.
رعایت بایدها و نبایدهای معماری در اقلیم کوهستانی میتواند به ایجاد ساختمان‌‌‌‌‌هایی با مصرف انرژی پایین و آسایش بیشتر ساکنان کمک کند.
مقالات مرتبط:
مناطق فعالیت خدمات بازسازی
شرکت معماری و دکوراسیون داخلی دکوطرح خدمات خود را در ازگل، اقدسیه، الهیه، اوین، باغ فردوس، تجریش، دارآباد، درکه، دربند، زعفرانیه، فرمانیه، فرشته، قیطریه، کامرانیه، محمودیه، ولنجک، نیاوران اختیاریه، پاسداران، دروس، دولت، دیباجی، جردن-ولیعصر، سیدخندان، ظفر، قلهک، ونک و میرداماد، سایر مناطق تهران ارائه می دهد.
پروژه های مرتبط با این مقاله که توسط شرکت دکوطرح طرح انجام شده است:
برای مشاوره ی رایگان می توانید با شماره های ۰۹۱۲۲۴۶۰۰۸۹ | ۰۹۱۲۱۴۷۱۸۴۷ به طور مستقیم تماس بگیرید.
نظرات خود را در ارتباط با این مقاله برای ما بنویسید.
موفق باشید.
۳۸ دیدگاه