نقش ترمه در دکوراسیون سنتی ایرانی

آیا تا به‌حال به تصاویر فضای داخلی خانه‌های قدیمی ایرانی دقت کرده‌اید؟! یا از پدر و مادرتان قصه‌های دراز از احساس سرشار از زیبایی و شادی را در خانه‌ی مادربزرگ شنیده‌اید؟! خانه‌هایی که روح هویت ایرانی در آن‌ها موج می‌زد و پُر بود از رنگ و نقش‌ونگارهایی که شادی را به ارمغان می‌آورد. پارچه‌ی ترمه یکی از همین عناصری بود که در اکثر خانه‌ها دیده می‌شد و همان رنگ و نقش پُرروح را وارد فضا می‌کرد. ما امروز می‌خواهیم به شما بگوییم فکرِ غیرقابل‌دسترس بودن آن فضاها را فراموش کنید. در این نوشته، ترفندهایی را بررسی می‌کنیم که به ما نشان می‌دهد چگونه از پارچه‌ی ترمه در دکوراسیون‌های امروزی استفاده کنیم.

در حال حاضر تنها از ۲ نوع الیاف در بافت ترمه استفاده می‌شود:

• الیاف ویسکوز که پایه گیاهی دارند و به لحاظ لطافت زیاد و دوام بالا به ابریشم ویسکوز مصطلح شده‌اند.
• پلی استر که پایه شیمیایی دارند.

کارشناسان در این مجموعه تاکید دارند که برخلاف الیاف ویسکوز، پلی استر برای بافت ترمه اصلاً مناسب نیست. تمام محصولات ترمه رضایی از جنس ویسکوز یا ابریشم گیاهی هستند.

از کجا بفهمیم که جنس ترمه مورد نظرمان خوب است یا بد؟

به گفته کارشناسان در این مجموعه، ارزش ترمه در زمان فعلی بر اساس معیارهای زیر تعیین می‌شود:

• رده‌بندی طراحی یعنی زیبایی طرح، ظرافت نقوش.
• جنس الیاف مورد استفاده در بافت ترمه.
• تعداد رنگ بافت شده.
• تراکم بافت.
• کیفیت دوخت.
• کیفیت ملحقات نظیر استر، لایی چسب.

قبلاً به نکات مهمی درباره طرح، نقش و جنس الیاف اشاره کردیم. تراکم بافت نیز از جمله فاکتورهای بسیار مهم برای ارزش‌گذاری انواع رومیزی ترمه است.

در طراحی ترمه از چه نقوشی استفاده می‌شود؟

احتمالاً خودتان هم متوجه شده‌اید که المان بته جقه نقش اصلی را در طراحی انواع رومیزی ترمه دارد. بته جقه خود انواع مختلفی دارد و در کنار ریزنقش‌های دیگر مثل اسلیمی، ختایی، گل شاه عباسی و… قرار می‌گیرد.

کاربرد ترمه در دکوراسیون

ترمه در دکوراسیون می‌تواند کاربردهای زیادی دارد، به عنوان مثال:

• رومیزی.
• کوسن.
• اکسسوری.
• روتختی.
• قاب‌های دکوراتیو.

هر یک از این وسایل و اکسسوری‌های ترمه می‌توانند متناسب با دکوراسیون و نیاز شما انتخاب شوند. به غیر از مواردی مانند رانر و رومیزی یا حتی روتختی، جدیدترین کاربردی که ترمه در دکوراسیون خانه‌های امروزی پیدا کرده، چیدمان چند قاب کوچک با هارمونی رنگی در کنار هم یا یک قاب بزرگ به عنوان نقطه کانونی بالای کاناپه یا دیوارهای خالی است.

برای انتخاب رنگ ترمه در دکوراسیون دو راه پیش رو داریم:

• دکوراسیون مدرن: اگر دکوراسیون شما مدرن است یا ترکیب رنگی خنثی و مونوتون دارد، می‌توانید از یک رنگ شارپ یا یک رنگ هماهنگ با فضا استفاده نمایید. معمولاً ترمه‌های بدون حاشیه که رنگ‌های یکنواختی دارند و بعضی از ترمه‌های حاشیه‌دار با زمینه رنگی یک‌دست برای این چیدمان مناسب خواهند بود.

• دکوراسیون سنتی: اما راه دوم برای فضاهایی با سبک سنتی یا تلفیقی که رنگ و نقوش زیادی دارند، این است که از ترمه به عنوان اکسسوری استفاده شود. در این حالت بهتر است که ترمه را با دیگر وسایل مانند گلدان ست کنید. در واقع ترمه شما ۱۰ درصد ترکیب رنگی را تشکیل بدهد.

این نکته را فراموش نکنید که طراحی ترمه به چند ماه زمان نیاز دارد. مراحل آن به این گونه است که باید به صورت دستی روی کاغذ شطرنجی کشیده شده و سپس رنگ‌آمیزی شود. اما مهم‌ترین اصل همان طراحی است که باید بته‌ها و چینش آن‌ها در کنار یکدیگر با تناسب انجام شود.

اشتباهات رایج دکوراسیونی در استفاده از ترمه

بسیاری از مشتری‌ها فکر می‌کنند در هنگام خرید ترمه لازم است تا ست کامل آن را خریداری کنند، مثلا رومیزی‌های عسلی، رومیزی جلو مبلی، رومیزی برای میز خاطره و رانر. در حالی که با توجه به دکوراسیون هر خانه‌ای گاهی می‌توان فقط از یک تکه ترمه به تنهایی نیز به عنوان رومیزی یا کاربردهای دیگر آن استفاده نمود. در واقع اصلاً لزومی ندارد که حتما همه رومیزی‌ها یک‌جور هستند. آن‌ها همچنین به این نکته اشاره می‌کنند که بعضی‌ها در انتخاب رنگ ترمه غیر اصولی عمل می‌کنند. ما فکر می‌کنیم که برخلاف باور عمومی، اگر سبک چیدمان منوتون ندارید، رنگ و طرح ترمه نباید لزوماً با فرش و پرده و رنگ مبل‌ها ست شود. در چیدمان‌های چندرنگی، ترمه جزو دسته اکسسوری‌ها قرار می‌گیرد. یک نکته مهم دیگر هم وجود دارد. این‌که خیلی‌ها تصور می‌کنند خرید ترمه فقط مخصوص دکوراسیون سنتی است. از طرف دیگر هم این روزها متاسفانه طرح‌های پرطرفدار که پس از صرف ماه‌ها وقت عرضه می‌شوند با بی‌مهری مورد کپی قرار می‌گیرند و با کیفیت نازل ارائه می‌شوند. تولید انبوه این محصولات بی‌کیفیت باعث آسیب به این هنر می‌شود.

رومیزی ترمه چه کاربردی دارد؟

برای تکمیل طراحی داخلی، لازم است تمامی میزهای خانه از میز جلو مبلی گرفته تا میز ناهارخوری و میز خاطره، به روش‌های شکیل و هوشمندانه تزیین شوند. شاید رومیزی یکی از کوچک‌ترین قسمت‌های دکور خانه‌ی شما است، اما این مورد، از میزان اهمیت انتخاب صحیح آن چیزی کم نمی‌کند و لازم است یادآور شویم که از آن‌جا که غالب میزها برای پذیرایی استفاده می‌شوند و یکی از اصلی‌ترین مراکز کانونی نقطه‌ی دید به حساب می‌آیند، هرگونه نقص و کمبودی در انتخاب درست یک رومیزی مناسب به صورت برجسته‌ای خود را بروز خواهد داد.