معماری در دوره رنسانس
جنبش فرهنگی مهم نوزایی یا رنسانس یکی از مهم ترین اتفاقاتی بود که باعث شروع شدن دورانی از انقلاب های متداوم علمی و مذهبی و تغییرات در هنر و معماری در اروپا شد.
واژه رنسانس از نظر لغوی، به معنای تولد دوباره است. رنسانس به تجدید حیات عظیمی گفته می شود که در عرصه هنر و ادبیات تحت تاثیر پیشینه کلاسیکی قرن چهاردهم میلادی در ایتالیا و به ویژه در شهر فلورانس آغاز شد و در طول دو قرن بعد ادامه یافت. معمولاً شروع دوره نوزایی را قرن چهاردهم میلادی و در شمال ایتالیا می دانند. چرا که در این دوره بیشترین تغییر در طراحی داخلی ساختمان و طراحی داخلی منزل اتفاق افتاد.
این جنبش در قرن پانزدهم میلادی شمال اروپا را نیز فرا گرفت. دانش و هنر، پیشرفت های عظیمی در ایتالیایی سده پانزدهم و شانزدهم میلادی به وجود آوردند. این احیای فرهنگی به رنسانس مشهور شده است.
دانشمندان، شاعران و فیلسوفانی که در این به دنیا آمده و رشد و ظهور کردند، با الهام گرفتن از میراث روم و یونان با دیدگاهی تازه تر به جهان نگاه می کردند. نقاش ها به مطالعه کالبد انسان پرداختند و اعضای بدن انسان را به شیوه واقع گرایانه ای نقاشی کردند.
پیشنهاد نویسنده: معماری نوین
بررسی های تاریخی نشان داده است که سه انقلاب زیر، پایه های رنسانس را تشکیل داده اند:
۱. انقلاب فکری کوپرنیک
۲. انقلاب فکری گالیله
۳. انقلاب فکری دکارت
انقلاب فکری کوپرنیک
کوپرنیک نظریه زمین مرکزی را رد شده معرفی کرد و به جای زمین، بیان کرد که خورشید مرکز جهان است. در نظریه کوپرنیک، زمین مرکز جهان نیست و انسان به هم به عنوان اشرف مخلوقات شناخته نمی شود.
این اولین بحران وجدانی بود که انسان غرب با آن موجه شده بود زیرا انسان موجودی بود در کیهان بی کران که در برابر عظمت جهان هیچ بود. نظریه خورشید محوری انقلاب فکری بزرگی بود. زیرا هم با اصول پذیرفته شده نجوم بطلمیوسی در تعارض بود و هم با متن کتاب مقدس آن دوره.
در سال ۱۵۱۴ میلادی کوپرنیک متن کوتاهی را برای دوستان خود فرستاد و در آن دیدگاه هایش را درباره فرضیه خورشید مرکزی برای همگان مفصل توضیح داده بود.
انقلاب فکری گالیله
در عصر رنسانس، دومین انقلاب فکری را گالیله به وجود آورد که فیزیک را مستقل از الهیات ساخت. او شاخص ترین متفکر رنسانس است. گالیله علم فیزیک را سکولار کرد و آن را از الهیات مستقل نمود. به همین دلیل از آن به بعد تکیه گاه علم فیزیک خرد خود انسان بود.
انقلاب فکری دکارت
سومین انقلاب فکری را دکارت مطرح کرد. دکارت عقل بشر را جایگزین کتاب مقدس، سنت پاپ و کلیسا، فرمانروا قرار داد. با این کار، دکارت سوژه آفرید.
در اروپای غربی، فلسفه ی دکارت باعث شد خرافه ها و باور های به ظاهر غلط از میان بر داشته شود و عصر جدیدی به نام عصر اندیشه های روشن و متمایز آغاز شود. دیگر همه‌چیز با محک عقب سنجیده می شد، حتی محتویات کتاب مقدس. عصر ایمان جایش را به عصر خرد داد.
رنسانس و پرسپکتیو
رنسانس تجربه ی نوینی از توجه به مفهوم اومانیسم یا انسان گرایی دانسته می شود.
توجه اصلی در این دوران به احیای تمدن باستان مخصوصاً یونان است. رنسانس دوره بازگشت به دوران کلاسیک است. پرسپکتیو که بسیاری آن را زاده عصر رنسانس می دانند، مظهر اومانیسم یعنی نقطه نظر فرد ناظر است. گیدئون، معتقد است کاشف بزرگ عصر رنسانس، یاکوب بورکهارت است.
شاید تا زمانی که بورکهارت در قرن ۱۹ میلادی به تشریح ویژگی های رنسانس نپرداخته بود، به این دوره توجه چندانی نمی شد. بورکهارت نویسنده کتاب تمدن رنسانس در کتاب خود به ویژگی های دوران رنسانس اشاره داشت و ارزش های آن را به نمایش گذاشته بود. رنسانس، عصر هنرمندان بزرگی مانند داوینچی، میکل آنژ، مازاچو و معماران بزرگی مانند پالادیو و برونلسکی است.
بررسی آثار داوینچی
داوینچی که به عقیده هلن گاردنر الگو و عصاره انسان کامل شمار می‌رود، با آثاری مانند شام آخر و لبخند ژکوند خود را جاودان نمود. لبخند ژکوند اثری است که ابهام و احساس وصف ناپذیر و حتی مضطرب انسان اثر را در پس پرده آرام و در عین حال مرموز نشان می دهد. انسانی که می داند و نمی گوید…
بررسی آثار مازاچو
مازاچو با کشیدن نقاشی دیواری تری نی تی در کلیسای سانتا ماریا نوولا در فلورانس و کشیدن طاق گهواره ای، به موضوع پرسپکتیو پرداختند. رنسانس دوره تاکید بر موضوع و خوانایی نظم میان اجزا و ترکیب های قاعده مند در فرم است. رنسانس دوره احیای فرم های ریاضی وار رومن و تناسبات ساده آن است.
دوره رنسانس، عصر درخشان برونلسکی و پالادیو
برونلسکی با طراحی ایوان جلوی “بیمارستان یتیمان” احساسی جدید را در دوره رنسانس نشان می دهد. بسیاری معتقدند این بنا نخستین بنای رنسانس است. رواق جلوی بیمارستان گونه ای از احساس سبکی و تعلیق دوران مدرن را یادآور است که قبل تر وجود نداشت.
تاکید بر عناصر افقی، وضوح مفصل بندی ها، قرینه سازی در طراحی توأم با به کار گرفتن برخی عناصر کلاسیک مانند سرستون های کورنتی و سنتوری از ویژگی های این ساختمان است.
پالادیو نیز از دیگر معماران مطرح در این دوره است. معروف ترین بنای او ویلای روتوندا است. پالادیو این ویلا را به صورت چهار صفه طراحی کرد. این ویلا و دیگر آثار پالادیو در سال های بعد منبع الهام معماران مدرن مانند لوکوربوزیه گردید.
استفاده لوکوربوزیه از تناسبات پالادیو و به ویژه ویلای روتوندا در بنا های مسکونی قابل مشاهده است. از دیگر موضوعات تاثیر گذار توجه پالادیو به مفهوم تداوم رابطه درون و بیرون در طرح ویلای روتوندا است که بعد ها بسیار مورد توجه معماران قرن ۲۰ میلادی قرار گرفت.
جمع بندی
از دیگر طرح های مطرح این دوره می توان به میدان کاپیتول اثر میکل آنژ اشاره داشت. در طراحی این میدان میکل آنژ با تغییر زاویه قسمت های مختلف میدان نسبت به هم،خطای پرسپکتیو آن را پوشاند. در این طرح میکل آنژ حجم های بزرگی را در کنار هم قرار داد و از ترکیب میدان، پلکان و شهر برای سازمان فضایی طرح خود بهره برد.
رئوس دوازده گانه طرح ستاره ای متضمن اشارات کیهانی است و استفاده از شکل بیضی به دلیل ناپایداری هندسی آن است، موضوعی که در دوران کلاسیک از آن پرهیز می شد.
پیشنهاد نویسنده: قرینگی در معماری، دکوراسیون نئوکلاسیک
پروژه های مرتبط با این مقاله که توسط شرکت دکوطرح طرح انجام شده است:
برای مشاوره ی رایگان می توانید با شماره های ۰۹۱۲۲۴۶۰۰۸۹ | ۰۹۱۲۱۴۷۱۸۴۷ به طور مستقیم تماس بگیرید.
نظرات خود را در ارتباط با این مقاله برای ما بنویسید.
موفق باشید.
۰ دیدگاه