مفاهیم اشکال در معماری
مفاهیم اشکال در معماری
می‌توان گفت علم بنیادین فرم‌ها و نظم هندسی موجود در آن‌ها، وارد پروسه ساخت و طراحی معماری شده است. ساخت یک اثر معماری با المان‌ها و ارتباطات میان آن‌ها آغاز می‌گردد. هندسه می‌تواند بر این روند از طریق تعامل با فرم‌ها و اشکال هندسی به عنوان المان‌های اصلی در این پروسه و همچنین تناسبات، زوایا و تغییر شکل‌ها به عنوان ارتباطات موجود میان المان‌های مطرح شده، تاثیرگذار باشد. ساختارها و سازه‌ها اساس و پایه پروسه ساخت را شکل می‌دهند. سازه‌ها در واقع سیستم‌های کلی نظم دهنده‌ای هستند که از اصول علمی متنوعی پیروی می‌کنند.
قبل از خواندن این نوشته توصیه می‌شود نوشته‌های زیر را نیز مطالعه کنید:
مفاهیم اشکال در معماری
مفهوم دایره در معماری
فرم دایره (circle) از همه طرف ارزشی همگن و یکسان دارد. این بدان معنا است که دایره جهت مشخصی به خود نمی‌گیرد و دارای فرمی متعالی است. کارل گوستاویونگ به این نتیجه رسیده است که دایره و مربع فرم‌های اولیه‌ای هستند که به عنوان مظاهر کمال و سادگی در رویاها دیده می‌شوند. دایره نه آغاز دارد و نه پایان. حرکتی است بی پایان که همواره به نقطه آغازش بر می‌گردد. دایره تصویری است از خورشید و ماه و به این دلیل همواره دارای ارزشی نمادین بوده است. در معماری یونان باستان فرم دایره نسبتا نادر است، از فرم دایره بیش از هر چیز در ساختن تئاتر استفاده شده است. در معماری رم باستان دایره فرم غالب است که البته در پلان کم‌تر و در سطوح عمودی و به صورت قوس خیلی بیش‌تر است. دایره عروج انسان به سوی آسمان است گنبد نماد این عروج است.
مفهوم بیضی در معماری
بیضی دارای دو جهت است که یکی از آن دو غالب است. در شکل بیضی (ellipse) تحرکی است که در دایره نیست. بیضی مکان هندسی نقاطی از صفحه است که مجموع فواصل آن‌ها از دو نقطه ثابت به یک اندازه مثبت ثابت باشد. در تعریفی دیگر بیضی مکان هندسی نقاطی است که نسبت فاصله آن از یک نقطه (کانون بیضی)، به فاصله آن از یک خط (خط هادی) برابر با عددی ثابت و کوچک‌تر از یک است.
مفهوم کره در معماری
حد نهایت تقارن، کامل‌ترین نوع نظم و بیش‌ترین تنوع، همگی در یک کره (Sphere) جمع هستند. دارای ساده‌ترین فرم است و خطوط بیرونی آن دلپذیر است و مستعدترین است برای بازی با نور، فرم ناب و اصیل کره برای نمایاندن هر نوع شکوه و جلال مناسب است. خواص اصلی کره بسته بودن، جهت نداشتن و آرامش است.
مفهوم مربع در معماری
مربع مثل دایره همیشه دارای ارزش نمادین بوده، عدد چهار گویای چهار جهت آسمان است. دارای دو جهت است که هیچ جهتی بر جهات دیگر غلبه‌ای نداشته، مربع (square) شکل هندسی است که از چهار خط (ضلع) برابر تشکیل شده باشد. مربع خمی بسته است و هر یک از اضلاعش با دو ضلع دیگر زاویه ۹۰ درجه می‌سازد. معادل پارسی آن چهارگوش است. شکل مربع مبین ماده، وزن و حدود مشخصی است. مربع بیانگر ماده ساکن است. مربع، سمبل مادیت و دارای سنگینی و سختی است. مربع در خط هیروگلیف برای نمایش زمین به کار رفته است. کلیه شکل‌هایی که دارای خطوط افقی و عمودی هستند، مثل صلیب، مربع مستطیل و یا نظایر آن، قابلیت تشبیه به مربع را دارند.
مفهوم مستطیل در معماری
دو جهت اصلی با یکدیگر هم ارزش نیست. وقتی که میزان کم‌تر از این باشد مستطیل یک مربع نامتناسب به نظر می‌آید و اگر بیش از این باشد طول فوق العاده آن برای ما چشمگیر است و اگر طول آن بیش از دو برابر عرض آن باشد چشم ما ان را دیگر مستطیل نمی‌شناسد. مستطیل مورد استفاده‌ترین فرم در معماری است و فرم‌های مدور، مربع و بی قاعده در مقابل آن استثنا به نظر می‌رسد. در هندسه، مستطیل چهار ضلعی است که تمام زوایای آن قائمه باشند. از تعریف به راحتی می‌توان نتیجه گرفت که در مستطیل تمام اضلاع آن با هم موازی هستند، ضلع بزرگ‌تر مستطیل را طول و ضلع کوچک‌تر را عرض می‌نامند. مساحت مستطیل از حاصل ضرب طول در عرض آن به دست می‌آید.
مفهوم مثلث در معماری
ادراک بصری مثلث (triangle) بستگی زیادی به استخوان بندی ساختار آن دارد در بین تمام فرم‌های با قاعده‌ترین است. مثلث حامله حمله، جنگجویی و تعرض را معنی می‌دهد و با رنگ زرد برابر است. به همین صورت به علت وجود انواع زردها، آن‌ها نیز با انواع مثلث‌ها برابری می‌کند، مثلا زرد طیف خورشید (کادیوم میانه) با مثلث متساوی الاضلاع تطبیق دارد. مثلث درخشان نماد تفکر است. زردهای سبز گونه با مثلث‌های تند و ایستاده برابر هستند. ایستایی خط عمود و شکل‌های عمودی با رنگ زرد تشدید می‌شود.
مفهوم هرم در معماری
به عنوان یک شکل حجیم از نظر ادراک بصری ما یکی از فرم‌های اصلی است. هرم از نظر احساسی دارای یک نوع دوگانگی خاص است، از طرفی ما سنگین‌تر شدن توده فزاینده هرم را هرچه از بالا به پایین می‌آییم، احساس می‌کنیم از طرف دیگر هر سطح هرم به طور چشمگیر هرچه بالاتر برویم جمع‌تر و جالب‌تر می‌شود. این دو نیروی متقابل ایجاد تنش شدیدی می‌کنند که هرم را به یکی از پرتحرک‌ترین فرم‌ها تبدیل می‌کند. هرم (pyramid) یکی از حجم‌های هندسی است که وجه‌های آن مثلث هستند. وجه‌ها در نقطه‌ای مشترک به نام راس به هم می‌رسند. قاعده هرم می‌تواند مثلث یا مربع و یا چند ضلعی دیگری باشد.
مفهوم شش ضلعی در معماری
به عنوان عنصر فرم پردازی در پلان استفاده می‌شود. امکان کنار هم چیدن و ایجاد یک بافت قابل توسعه برای شش ضلعی بیش‌تر از دایره است. در موقع نظاره یک ساختمان مکعب شکل از مقابل احساس عمق از بین می‌رود به این معنی که فقط جبهه ساختمانی را که یک سطح است می‌بینیم. در مورد یک جسم استوانه شکل ما عمق را احساس می‌کنیم. اما از آنجا که دایره فاقد جهت است، در واقع اصلا جبهه‌ای وجود ندارد اما وقتی که ساختمان شش یا هشت ضلعی باشد از طرفی عمق ساختمان قابل درک است و از طرف دیگر ساختمان مشخص و مرئی باقی می ماند.
برای مشاوره‌ی رایگان می‌توانید با شماره‌های ۰۹۱۲۲۴۶۰۰۸۹ | ۰۹۱۲۱۴۷۱۸۴۷ به طور مستقیم تماس بگیرید.
نظرات خود را در ارتباط با این نوشته ما بنویسید.
با آرزوی بهترین‌ها.
۰ دیدگاه